آیا می دانید نوار مغز چگونه انجام می شود و بهتر است چه موقع نوار مغز بگیریم ؟ نوار مغز یا الکتروانسفالوگرام یکی از راه های تشخیصی در دنیای مدرن امروز به شمار می رود که به دستور پزشک مغز و اعصاب انجام می شود.
نوار مغزی ناهنجاری ها و مشکلات موجود در امواج مغزی یا فعالیت الکتریکی هر فردی را نشان می دهد. از آن جایی که مغز یکی از مهم ترین ارگان های اساسی در بدن شناخته می شود، انجام آزمایش هایی چون نوار مغز نیازمند استفاده از بهترین دستگاه ها و دقت بسیار بالا است.
بنابراین این کار به درمان بسیار از مشکلات و اختلالات کمک می کند. بنابراین ما در ادامه برای آشنایی بیشتر شما به تاریخچه، چگونگی، بهترین زمان، تفسیر و عوارض نوار مغز می پردازیم. پس اگر نمی دانید چه زمان باید از مغز نوار بگیرید، بهتر است این متن را از دست ندهید.

تاریخچه استفاده از نوار مغز

برای اولین بار در سال 1929 یک دانشمند آلمانی با نام هانس برگر شیوه ای با نام اختصاری (ای ای جی )را اختراع و ابداع کرد. به طوری که با استفاده از آن می توانست امواج مغزی را اندازه بگیرد و به نوعی ثبت کند.
هانس برگر با استفاده از هشت تا بیست و پنج جفت الکترود این فعالیت را در آزمایشگاه خود انجام می داد. پس از گذشت مدت زمانی این وسیله تا حدی به تشخیص اختلالات و مشکلات مغزی کمک کرد. به همین دلیل استفاده از آن در تمام دنیا رواج پیدا کرد و تا امروز نیز هم چنان باقی مانده است.
حال که تاحدودی با تاریخچه نوار از مغز آشنا شدید، برای دریافت پاسخ این سوال که چه موقع نوار مغز بگیریم ، باید با چگونگی انجام این کار نیز آشنا شوید.

چگونگی انجام نوار مغز

معمولا برای انجام این تست از فرد مراجعه کننده خواسته می شود که روی یک تخت دراز بکشد و سپس الکترودهای خاصی به مغز او وصل می شود. پس از وصل شدن این الکترودها به سر، پزشک معالج یا متخصص از بیمار می خواهد که کارهایی از قبیل انجام تنفس عمیق، نگاه کردن به یک منبع نور، صحبت کردن و غیره را انجام دهد.
هنگامی که بیمار در حال انجام این فعالیت ها است، از امواج مغناطیسی مغز او عکس برداری می شود که در واقع همان نوار مغزی است.

بهترین زمان برای انجام نوار مغز

اگر بخواهیم به پاسخ این سوال اشاره کنیم که چه موقع نوار مغز بگیریم ، پاسخ های متعدد و متفاوتی را می توان برشمرد. نوار مغز یکی از راهکارهای پزشکی بسیار قدیمی است که از گذشته در موارد مختلف از آن استفاده می شده است.
پزشکان و متخصصان برای تشخیص هر نوع بیماری که مغز را در خود درگیر کرده باشد، می توانند از نوار مغز استفاده کنند. معمولا پزشکان از نوار مغزی برای بررسی و تشخیص مناسب در اختلال و بیماری های زیر استفاده می کنند.
به طوری که می توان در پاسخ به این سوال که نوار مغز چه زمانی لازم است، گفت در صورت مواجهه با این مشکلات باید نسبت به گرفتن این نوار اقدام کنید:
• انواع تومورهای مغزی،
• سکته مغزی،
• آسیب هایی که ممکن است در اثر ضربه به سر وارد شود،
• التهاب مغزی،
• ایجاد اختلال و ناکارآمدی در فعالیت های حرکتی و حسی بدن،
• داشتن سرگیجه بیش از حد عادی و معمولی،
• بیماری آلزایمر و مشکلات مربوط به حافظه،
• عفونت های مغزی،
• سردرد های مزمن و انواع میگرن در فرد،
• اختلال ها و مشکلاتی مانند صرع و تشنج،
• اختلال در خواب،
• اختلال در گفتار،
• و غیره.

اهمیت نحوه آمادگی برای انجام نوار مغز و زمان انجام

تشخیص این موضوع که ما دقیقا چه موقع نوار مغز بگیریم ، بر عهده پزشک معالج و متخصص است اما فعالیت هایی نیز وجود دارد که ما باید پیش از انجام نوار مغز آن ها را انجام دهیم و در زمان گرفتن این نوار تقریبا موثر هستند.
از جمله این فعالیت ها باید به موارد زیر اشاره کنیم:
• قبل از انجام تست حتما باید داروهای مورد استفاده خود را به پزشک اطلاع دهید. چرا که دسته ای از داروهای خاص مانند تعدادی از مسکن ها، آرامبخش ها، شل کننده های عضلات، داروهای خواب آور و داروهای مربوط به کنترل تشنج می توانند در انجام تست و نتایج آن اختلال ایجاد کنند.
• بهتر است دوازده ساعت قبل از انجام تست مصرف هر گونه ماده کافئین دار مانند چای، قهوه و مواد انرژی زا مانند نوشابه و شکلات را به طور کامل قطع کنید.
• قبل از انجام نوار مغز موهای خود را تنها با شامپو شستشو دهید و از هیچ گونه ماده دیگری مانند نرم کننده یا روغن مو یا حالت دهنده موی خاصی مصرف نکنید.
• اگر نمی دانید چه موقع لازم است نوار مغز بگیریم، باید گفته شود در بعضی موارد پزشک تشخیص می دهد که بهتر است نوار مغز در حین خواب انجام شود. اگر چنین موردی برای شما تجویز شد حتما از فردی نزدیک و مطمئن بخواهید تا شما را در مسیر رفت و برگشت همراهی کند.

تفسیر نوار مغز

پس از این که از این موضوع مطلع شدیم که چه موقع نوار مغز بگیریم ، آگاهی از نحوه تفسیر نوار مغز نیز حائز اهمیت است. برای آگاهی از این موضوع ابتدا باید معنای چند مفهوم را در این باره بدانیم که در زیر به آن ها اشاره می کنیم:

نوار مغز نرمال

نوار مغز یک فرد سالم و نرمال به این صورت است که در یک فرد بالغ در حالت آرام و ساکن و بدون هیچ هیجانی در حالی که هشیار است، به صورت امواج نوسانی منظم و تکرار شونده خود را نشان می دهند. این دسته از امواج که در حالت خواب شکل کند تر و آرام تری نیز به خود می گیرند، با نام امواج آلفا شناخته می شوند.
جالب است بدانید نوار مغزی فردی که در کما به سر می برد نیز شباهت زیادی به نوار مغزی فرد نرمال و در حالت خواب دارد.

نوار مغز فرد دچار اختلال

همانطور که نوار مغز یک فرد نرمال شکل خاصی برای خود دارد؛ نوار مغز فردی که دچار اختلال است نیز تصویر خاصی دارد. به طور مثال فردی که دچار مشکلات هیجانی در بخش خاصی از مغز است، امواج را با ولتاژ متفاوتی نمایش داده می شوند.
یا فردی که دچار آسیب مغزی شده است، معمولا امواج الکتریکی را به صورت آهسته و نامنظم که در اصطلاح امواج دلتا شناخته می شوند از خود نشان می دهد. پس با توجه به آنچه که تا کنون گفته شد، پزشک متخصص پس از مشاهده تصویر نوار مغز بیمار خود به خوبی با توجه به نوع و شکل امواج می تواند اختلال هایی که در فرد محتمل بوده است را تشخیص دهد.
بنابراین اگر می خواهید بدانید بهتر است چه موقع نوار مغز بگیریم ، باید این مسئله را به متخصصان واگذار کنید. از آن جایی که تشخیص درباره مغز و اختلال ها و بیماری های مغزی کاری بسیار دقیق و ظریف است، توصیه می شود برای انجام این دسته از فعالیت های پزشکی به متخصصان دارای تجربه و اطلاعات لازم مانند پزشکان متخصص کلینیک رها مراجعه شود.

انواع مختلف نوار مغز و زمان انجام آن ها

اکنون که به طور کامل متوجه شدیم نوار مغز چیست و نوار مغز چه زمانی لازم است، باید با انواع این نوار نیز آشنایی کافی را داشته باشید. زیرا هر یک از آن ها در زمان به خصوصی انجام می شوند. در این رابطه باید بدانید انواع نوار مغزی عبارت هستند از:

نوار مغز معمولی

این نوع نوار مغز که بسیار رایج است ،در زمان هوشیاری بیمار انجام می شود. به این صورت که از بیمار خواسته می شود که به آرامی دراز بکشد، کمی پلک بزند و چند بار پشت سر هم نفس عمیق بکشد. در این زمان بیمار تنها برای مدت زمان کوتاهی نزدیک به بیست دقیقه به آرامی دراز بکشد و فعالیت هایی که از او خواسته می شود را انجام دهد.

نوار مغز در خواب

از آن جایی که مغز در حالت خواب امواج خاصی را از خود نشان می دهد که نمی توان آن ها را در زمان هوشیاری و بیداری دید، ممکن است پزشک درخواست نوار مغز در خواب را داشته باشد. در این حالت از فرد خواسته می شود که شب قبل اصلا نخوابد تا خواب آرامی را در حین انجام تست تجربه کند و امواج به صورت طبیعی خود را نشان دهند و ثبت شوند.
در گذشته به این شیوه از نوار مغز، نوار مغز محروم نیز می گفته اند. زیرا در آن فرد اجازه ندارد شب قبل بخوابد و به نوعی از خواب شب محروم می شود. بنابراین نوع نوار مغز بر اینکه چه موقع نوار مغز بگیریم نیز تاثیر دارد.

نوار مغز پایشی

در صورتی که پزشک نیاز به بررسی امواج مغز بیمار برای چند روز داشته باشد، در خواست انجام نواز مغز پایشی را می دهد. در این شیوه یک دستگاه الکترود به پیراهن بیمار نصب می شود و پس از آن بیمار از مطب خارج می شود و به زندگی روزانه خود می پردازد.
در حالی که فرد مشغول انجام دادن کارهای عادی و روزانه خود است، این الکترود فعالیت های مغزی او را ثبت می کند. به این شکل نوار مغز پس از چند روز توسط پزشک بررسی می شود.

نوار مغز تله متری

بر عکس نوار مغز پایشی که در آن بیمار نیازی به بستری نداشت و به فعالیت های روزانه خود می پرداخت، در نوار مغز تله متری بیمار در بیمارستان یا درمانگاه بستری می شود. در حین این بستری یک دستگاه مخصوص به فرد وصل می شود که از طریق آن علاوه بر این که امواج مغزی به صورت تصاویر ثبت می شوند، امکان ضبط ویدیو نیز وجود دارد.
استفاده از این نوع نوار مغز چندان در دنیا رایج نیست و تنها در هنگامی که نیاز به مطالعات عمیق تر و دقیق تر باشد، از این شیوه استفاده می کنند. پس برای دریافت پاسخ سوال چه موقع نوار مغز بگیریم ، باید به متخصصان ماهر همچون پزشکان کلینیک رها مراجعه کنید تا آن ها زمان و نوع نوار مغز را برای شما تعیین کنند.

عوارض استفاده از نوار مغز

از آن جایی که برای ثبت نوار مغز پزشکان نیازمند وصل کردن الکترود هایی به سر هستند، ممکن است عده ای گمان کنند که نوار مغز آسیب های بسیاری را بر مغز و بدن آن ها بر جای می گذارد. در حالی که نوار مغز یکی از بی خطر ترین و کم آسیب ترین شیوه های درمانی و آزمایشی در دنیای امروز به شمار می رود.
این تست یکی از انواع تست هایی است که در دنیا به عنوان یک تست بی اشعه و کاملا سالم شناخته می شود. در این شیوه الکترودها تنها فعالیت سلول های مغزی را ثبت می کنند و هیچ درد یا حس بدی به بیمار منتقل نمی شود.
هم چنین در حین انجام این تست هیچ جریان برق یا شوک الکتریکی به فرد وارد نمی شود و بیمار تنها باید دراز بکشد. البته در برخی موارد بسیار نادر افراد دچار اختلالات تشنجی می شوند که متخصصان بلافاصله نسبت به رفع و درمان آن اقدام می کنند.
گاهی اوقات نیز مراجعان به دلیل ناآگاهی از نحوه انجام نوار مغزی ممکن است دچار استرس و افت فشار خون و کاهش قند خون شوند و حالت هایی از ضعف و سستی را درون خود تجربه کنند. در صورت بروز چنین حالت هایی بهتر است وضعیت خود را برای پزشک شرح دهید. در این شرایط تشخیص اینکه چه موقع نوار مغز بگیریم ، برعهده متخصص است.

انجام نوار مغز در کم ترین زمان در کلینیک رها

کلینیک مغز و اعصاب رها که یکی از مجهز ترین و بهترین کلینیک های تهران است دارای انواع مجوزهای قانونی بوده و تحت نظر وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی ایران می باشد.
در حین مراجعه به این کلینیک شما به راحتی به متخصص هایی سرشناس و خبره معرفی خواهید شد که می توانند در زمینه درمان و تشخیص به شما بهترین خدمات را ارائه دهند.
حوزه فعالیت کلینیک مغز و اعصاب رها تنها مربوط به خدمات روان پزشکی و مشاوره نبوده و در زمینه اختلالات مربوط به دستگاه عصبی و عضلانی بدن نیز خدماتی چون جراحی ستون فقرات، فیزیو تراپی، نوار مغز، گفتار درمانی، طب فیزیکی و غیره را عرضه می کند.

کلام پایانی

نوار مغزی یکی از راهکارهای کاملا سالم و بی خطر در زمینه تشخیص اختلالات مربوط به دستگاه سیستم عصبی بدن است که توسط پزشک معالج و متخصص تجویز می شود. تشخیص درست این موضوع که چه موقع نوار مغز بگیریم بر عهده پزشک معالج است.
البته برخی عوامل نیز بر این زمان تاثیر دارند که یکی از آن ها نوع نوار مغز است. زیرا نوع مغزی مدل های مختلفی مانند نوار مغز معمولی، نوار مغز خواب، نوار مغز پایشی، نوار مغزه تله متری و غیره را دارد. همچنین اموراتی که باید پیش از انجام این نوار انجام دهید یا شرایط شما و اختلالی که دارید، تاثیر بسیاری بر زمان انجام آن دارد.
در نهایت باید بدانید مراجعه به مرکزی تخصصی و معتبر در این زمینه بسیار حائز اهمیت است. زیرا پزشکان متخصص در مراکزی همچون کلینیک رها به بهترین شکل تشخیص می دهند که چه موقع لازم است نوار مغز بگیریم.