احتمالاً شما نیز چیزهایی در مورد تشخیص سیاتیک با تست نوار عصب و عضله شنیده اید. به طور معمول افرادی که به سیاتیک مشکوک هستند با مراجعه به یک متخصص ستون فقرات و انجام تست نوار عصب و عضله به تشخیص مشکل خود می پردازند. اگر شما نیز دوست دارید بیشتر در مورد تست نوار عصب و عضله و سیاتیک بدانید این مطلب را تا انتها دنبال کنید:

نوار عصب و عضله چیست؟

اول از همه بد نیست به این پرسش که نوار عصب و عضله چیست پاسخ دهیم. تست نوار عصب و عضله در واقع آزمایشی به منظور تشخیص بیماری های عصبی عضلانی است. به کمک این تست امکان تشخیص بیماری ها و مشکلات متعددی وجود دارد که یکی از آن ها سیاتیک است. از این رو امروزه یکی از موارد رایج استفاده از این تست، تست نوار عصب و عضله و سیاتیک می باشد.

تست نوار عصب و عضله روشی تشخیصی برای ارزیابی سلامت عضلات و سلول های عصبی کنترل کننده آن ها یا در واقع همان نورون های حرکتی به شمار می آید. نورون های حرکتی انتقال دهنده سیگنال های الکتریکی منقبض کننده عضلانی هستند. تست نوار عصب سیاتیک باعث تبدیل این سیگنال ها به نمودارها، صداها یا مقادیری شده که این مقادیر از سوی یک متخصص قابل تفسیر می باشند.

تست درگیری عصب سیاتیک

یکی از مشکلاتی که این روزها در سنین مختلف، بسیار شایع شده مشکل سیاتیک است. یکی از راه های موثر برای تشخیص این مشکل، تست نوار عصب و عضله و سیاتیک می باشد. از مهم ترین نشانه های سیاتیک دردهای پرشی در پایین ساق پاها و بی حسی و حالت سوزن سوزن شدن یک یا هر دو پا است.

با مراجعه به پزشک، متخصص در وهله اول به بررسی وضعیت بیمار پرداخته و بعد از آن او را معاینه فیزیکی خواهد نمود. در درمان درد سیاتیک بسیار مهم است که برای تشخیص آن از روش مناسبی استفاده شود و همچنین برای مدیریت و کنترل درد نیز برنامه درمانی مناسبی از سوی پزشک لحاظ گردد.

از این رو امروزه استفاده از تست نوار عصب و عضله و سیاتیک برای تشخیص و درمان سیاتیک بسیار حائز اهمیت می باشد.

درد سیاتیک چیست؟

عصب سیاتیک در بین عصب های بدن، از همه بزرگ تر است. این عصب از درون باسن و پشت ران عبور کرده و به زانو می رسد. سیاتیک در پشت زانو به دو شاخه عصب پروانه آل مشترک و تی بیال تقسیم می شود.

درد سیاتیک در واقع از سمت کمر به باسن، پشت ران، پشت و یا خارج ساق پا احساس خواهد شد. به طور معمول درد سیاتیک، دردی است که در یک طرف بدن رخ خواهد داد اما امکان دوطرفه بودن آن نیز وجود دارد. البته عصب پرونئال مشترک به دو عصب پرونئال سطحی و عمقی تقسیم خواهد شد. عصب پرونئال در واقع سطحی است و به پوست رفته و تامین کننده حس جلوی پا می باشد و عصب پرونئال عمقی به سمت عضلات جلوی ساق پا هدایت خواهد شد.

عصب سیاتیک در داخل کمر و لگن از 5 ریشه عصبی تشکیل شده است. 2 ریشه از این 5 ریشه، ریشه عصبی چهارم و پنجم کمری هستند و ریشه اول، دوم و سوم لگنی نیز 3 ریشه دیگر عصب سیاتیک می باشند. بروز مشکل در هر یک از این عصبها باعث درد سیاتیک خواهد شد.

درد سیاتیک گاهی ناگهانی است و گاهی نیز به تدریج و به مرور زمان بیشتر می شود.

علل درد سیاتیک

هر چیزی که منجر به آسیب دیدگی عصب سیاتیک شده می تواند منجر به درد سیاتیک شود. از مهم ترین دلایل سیاتیک می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. تنگی کانال نخاع

منظور از تنگی کانال نخاع وضعیتی است که در آن کانال ستون فقرات یا فضای احاطه کننده نخاع، تنگ و باریک باشد. این تنگی باعث شده نخاع و ریشه های عصب سیاتیک تحت فشار قرار گفته و درد سیاتیک ایجاد شود.

2. فتق دیسک

استخوان های موجود در ستون فقرات یا همان مهره ها به وسیله غضروف هایی از هم جدا شده و با ماده ای ژله مانند پر شده و بین استخوان ها عملکردی همچون ضربه گیر خواهند داشت. با پارگی یا ساییدگی پوشش بیرونی دیسک، احتمال بیرون زدگی مواد داخل آن و نیز وارد شدن فشار به عصب سیاتیک وجود خواهد داشت و درد و بی حسی ایجاد می شود.

فتق دیسک گاهی بر اثر آسیب دیدگی یا ساییدگی دیسک ها شکل می گیرد.

3. لغزش مهره

لغزش مهره یا اسپوندیلولیستزیس از مشکلات مربوط به اختلال دیس دژنراتیو است. در لغزش مهره، مهره ای بر روی مهره ای دیگر کشیده شده و در این بین احتمال داشته عصب سیاتیک گیر بیفتد.

گاهی نیز فشار یک تومور بر روی عصب سیاتیک ممکن است سبب ایجاد سیاتیک شود.

ریسک فاکتورهای درد عصب سیاتیک

در واقع می توان موارد زیر را از عواملی دانست که فرد را مستعد درد سیاتیک خواهند نمود:

1. بالا رفتن سن

با بالا رفتن سن، دیسک ها در معرض فرسودگی قرار می گیرند. با تغییرات آرتروزی سوراخ های عصبی تنگ شده و به ریشه های عصب سیاتیک فشار وارد می کنند.

2. اضافه وزن

از دیگر مواردی که احتمال درد سیاتیک را در افراد بالاتر خواهد برد چاقی و اضافه وزن است. چاقی باعث شده ستون فقرات تحت فشار قرار گرفته و در نهایت ریشه های عصب سیاتیک آسیب ببینند.

3. فعالیت روزانه فرد

برخی از افراد به واسطه شغلی که داشته باید مدام به اطراف چرخیده یا جسم سنگین بلند کنند. برخی نیز به ناچار باید ساعت های طولانی را رانندگی کنند. این موارد ریسک ابتلا به دیسک کمر و درد سیاتیک را به مراتب بالاتر خواهند برد.

4. نشستن های طولانی

اگر حین کار مدام باید در حالت نشسته باشید شما بسیار بیشر از یک فرد عادی مستعد درد سیاتیک خواهید بود. معمولاً درد سیاتیک در بین افراد پشت میز نشین نیز بسیار شایع است.

5. دیابت

دیابت و قند خون نیز از دیگر مواردی است که باعث شده عصب سیاتیک در معرض آسیب باشد.

علائم درد سیاتیک

درد سیاتیک نیز مانند هر نوع بیماری و عارضه دیگری دارای علائم خاص خود می باشد. علائمی که به کمک آن ها می توان تا حدودی به وجود این مشکل در خود پی برد و به فکر تشخیص قطعی آن از طریق تست نوار عصب و عضله و سیاتیک و درمان بود.

از علائم و نشانه های درد سیاتیک می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. درد کشیده شده تا پشت پا

یکی از اصلی ترین علامت های سیاتیک، درد کشیده شده در پشت پا تا پایین آن است. حال آن که خیلی از افراد این نشانه را به دیگر بیماری ها نسبت می دهند. در صورتی که درگیر پا درد هستید و درد به سمت کشاله ران ها، طرفین یا جلوی پاها حرکت می کند ممکن است که یکی از اعصاب تحریک شده باشد اما این درد مربوط به عصب سیاتیک نخواهد بود.

یک پزشک متخصص می تواند از طریق معاینه و نیز بهره گیری از روش هایی چون تست نوار عصب و عضله و سیاتیک، این مشکل را در شما تشخیص دهد.

2. درد شدید و تیر کشیدگی ناگهانی پا

وجود درد شدید و ناگهانی یا حسی مانند برق گرفتگی یا تیر کشیدگی امتداد یافته تا پایین ساق پا نیز از دیگر نشانه های سیاتیک است. سیاتیک در صورت تحریک عصب سیاتیک، باعث درد شدیدی خواهد داشت.

برخلاف تصور خیلی از افراد سیاتیک خود به تنهایی مشکل خاصی نیست بلکه سیاتیک یکی از علائمی است که به وسیله طیف وسیعی از تغییرات مکانیکی در بدن به وجود می آید.

3. وجود ضعف در پا، بی حسی و عدم توانایی در حرکت آن

با توجه به آن که علائم سیاتیک باعث درگیری عصب شده این احتمال وجود خواهد داشت که این علائم بر روی اطراف آن منطقه نیز اثرگذار باشند. این مسئله اغلب ناشی از تحدب دیسک های بخش تحتانی کمر است که گاهی باعث شده نواحی زیر دچار خواب رفتگی یا از دست رفتن حس شوند:

1. بخش داخلی زانو

2. ناحیه بین دو انگشت اول پنجه پا

3. ساق پا

4. بخش بیرونی یا کف پا

علاوه بر آن فرد ممکن است با دیگر علائم تحدب دیسک از جمله احساس ضعف یا مشکل در حرکت دادن پاها را در مواردی چون موارد زیر تجربه کند:

1. هنگام صاف کردن پا یا زمان کشیدن نوک انگشتان به سمت بالا

2. زمان چرخاندن انگشتان پا به سمت زمین یا راه رفتن بر روی پنجه

3. در مواقع چرخاندن پا به سمت داخل

4. احساس درد بعد از نشستن برای مدتی طولانی

همان طور که می دانید سیاتیک بر اثر نشستن طولانی مدت تشدید خواهد شد. خیلی از دلایل درد ناحیه پایین کمر امکان داشته سیاتیک را به وجود آورند. اگر بعد از مدتی طولانی که بر روی مبل نشسته اید با ایستادن روی پاهای خود درد یا احساس ضعف در ناحیه تحتانی کمر، باسن و ساق پا خواهید داشت احتمالاً دچار درد سیاتیک هستید.

همچنین در افرادی که دارای درد سیاتیک هستند بعد از ایستادن از حالت نشسته، فرد به سختی قادر به صاف کردن پای خود است و این کار برای او بسیار آزاردهنده می باشد.

5. درد تشدید شده به واسطه سرفه، عطسه یا زور زدن

فشار وارده بر نواحی اطراف ستون فقرات با سرفه، عطسه و زور زدن بیشتر می شود. این فشار سبب کاهش فضای اطراف ریشه عصب سیاتیک شده و به همین دلیل عصب دچار تحریک خواهد شد. در صورت تشدید درد با این موارد می توان به تحت فشار بودن عصب سیاتیک پی برد.

هر چند این موارد در برخی افراد به وسیله سیاتیک به وجود خواهد آمد اما نمی توان شرایط تمامی افراد را یکسان دانست و برای پی بردن به علت واقعی نیاز به مراجعه به پزشک و نیز انجام تست نوار عصب و عضله و سیاتیک خواهد بود.

زمان لزوم مراجعه به متخصص تست نوار عصب و عضله و سیاتیک

معمولاً گذشت زمان سبب بهبود سیاتیک های خفیف خواهد شد. اما در صورت ادامه دار بودن و نیز شدت درد سیاتیک نیاز است که به یک متخصص در بهترین مرکز تست عصب سیاتیک در تهران مراجعه شود. در بسیاری از مواقع این مشکل از روش هایی چون مصرف دارو قابل درمان است و تنها گاهی نیاز است که فرد در معرض عمل جراحی قرار بگیرد.

حتماً در صورت مواجهه با نشانه های زیر سریعاً به یک متخصص حرفهای مراجعه نمایید:

1. اگر درد ناگهانی و شدید در مفصل کمر و ساق پا داشته و در ساق پاها دچار بی حسی و ضعف هستید؛

2. چنانچه بر اثر یک آسیب جدی همچون تصادف، این درد در شما ایجاد شده است؛

3. در صورتی که قادر به کنترل روده و مثانه نیستید؛

4. اگر درد شما به جای بهبود روز به روز شدیدتر می شود؛

5. و چنانچه که در هر دو ساق پای خود دارای علائم هستید یا به نوعی به سیاتیک دوطرفه مبتلا شده اید.

چگونگی تشخیص سیاتیک با تست نوار عصب و عضله و سیاتیک

پیش از این نیز گفتیم که تست نوار عصب و عضله راهی برای تشخیص عملکرد عصب های بدن است. به وسیله نوعی مولد الکتریسیته طبیعی موجود در بدن بین مغز و سایر اندام های بدن پیام هایی رد و بدل خواهند شد. در بدن انتقال پیام ها به شکل های مختلفی انجام می پذیرد.

بعضی از این انتقال پیام ها به صورت حس درد، لمس، فشار، گرما و دیگر حس ها از جمله حس بینایی، شنوایی از اندام به مغز، به واسطه عصب ها صورت می گیرد. از سویی حرکت هر یک از اعضای بدن و تکان دادن بخش های مختلف بدن به واسطه فرمان صادر شده از مغز و انتقال آن ها به اندام های موردنظر از طریق عصب ها، انجام خواهد شد.

این فرمان ها توسط عصب ها، به شکل موج الکتریکی انتقال داده می شوند. در واقع فرایندی شبیه به عملکرد سیم تلفن مدام در بدن اتفاق خواهد افتاد. عدم ارسال صحیح پیامها به اندامها توسط عصب، باعث ایجاد خلل در انتقال پیام امواج الکتریکی مختلف می شود. در صورت بروز مشکل در عصب سیاتیک، انتقال پیام ها نیز دچار اختلال خواهد شد.

از این رو در تست نوار عصب و عضله و سیاتیک، این پیام ها در محل موردنظر موردبررسی قرار گرفته و به این شکل می توان علت بروز درد و نیز منشا آن را پیدا نمود.

نحوه انجام تست نوار عصب و عضله و سیاتیک

پیش از هر چیزی لازم به ذکر است که تست نوار عصب عضله به طور معمول از دو مرحله مختلف بررسی هدایت عصبی و بررسی عضلات تشکیل شده است. در بخش هدایت عصبی، اعصاب فرد توسط پزشک، تحت تحریک الکتریکی قرار خواهد گرفت. اما در بخش بررسی عضله، به بخش های مختلف عضله موردنظر سوزنی وارد خواهد شد و از الکترومایوگرافی جهت بررسی عارضه هایی چون فشار روی عصب استفاده می شود.

به منظور انجام این تست، به عضله یک الکترود سوزنی وارد شده و به واسطه آن، می توان فعالیت الکتریکی عضله را ثبت کرد. نوع موجی که ایجاد می شود روی مانیتور به نمایش درخواهد آمد و برای تشخیص صدای موج، مورد بررسی قرار داده می شود.

پس از قرار دادن الکترود از فرد بیمار درخواست خواهد شد که عضلات خود را به مقدار کم و بعد با شدت بیشتر انقباض نموده و به این شکل امواج مختلفی حاصل خواهد شد.

نکاتی مهم در رابطه با تست نوار عصب و عضله و سیاتیک

1. این تست ممکن است کمی در زمان ورود سوزن به پوست با درد همراه باشد و البته بعد از خروج سوزن ها نیز احساس سوزش خواهید داشت، اما جای نگرانی نیست و این دردها خیلی زود از بین می رود.

2. حتما در صورت استفاده از داروهای رقیق کننده خون، داشتن مشکل ریوی یا وجود عفونت زیاد، موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.

3. در این روش، بر روی نقاط موردنظر بدن چسبهای مخصوصی استفاده خواهد شد و در نهایت این نقاط تعیین کننده مسیر مطالعاتی پزشک برای تشخیص سیاتیک می باشد. زیر این چسب ها تکه فلزی قرار داده شده که با سیمی به دستگاه اتصال داده خواهند شد. این تکه های فلزی کمک کرده تا الکترودها را جمع آوری نموده اطلاعات الکتریکی را از سطح پوست ثبت نمود.

4. این که این تست چه مدت طول بکشد کاملاً به نظر پزشک معالج بستگی خواهد داشت و معمولاً بین 45 دقیقه تا 2 ساعت طول می کشد.

5. پیش از انجام تست، نیاز است که انتهای اندام را گرم نمایید. همچنین اشیاء فلزی را از خود دور کنید و وسیله الکترونیکی نیز به همراه نداشته باشید.

6. اگر به بیماری های عفونی نظیر هپاتیت یا بیماری های خونی، ایدز، نارسایی کبد و کلیه و بیماری های قلبی مبتلا هستید حتما این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.

7. خوشبختانه این تست هیچ عارضه ای به همراه نداشته و حتی خانم های باردار و بیماران قلبی نیز امکان استفاده از این تست را خواهند داشت. از این رو با خیالی آسوده میتوان از نوار عصب و عضله برای تشخیص درد بهره برد.

حرف آخر

در این مطلب سعی شد به طور کامل به تمامی آن چه که باید در مورد تست نوار عصب و عضله و سیاتیک بدانید پرداخته شود. شما می توانید تست نوار عصب بزرگسال و نیز نوار عصب و عضله کودکان را در کلینیک تخصصی مغز و اعصاب و روان رها با بهترین کیفیت انجام دهید.