آزمون های روانشناختی
در روانشناسی آزمون ها و ابزارها نقش بسیار پررنگی دارند. آزمون های روانشناختی را می توان ابزارهایی دانست که به کمک آن ها روانشناسان و جامعه شناسان می توانند بیشتر به ویژگی های افراد پی ببرند.
در واقع در اکثر مواقع این نظر روانشناس است که در نتیجه و تصمیم نهایی، تعیین کننده است و روانشناس نیز به منظور تشخیص، قادر به استفاده از همین آزمون های مختلف است. به نوعی این آزمون ها حکم آزمایش های عملی توسط پزشکان را دارند.
آزمون روانی ابزاری برای اندازه گیری عینی معیار شده است که به منظور بررسی و سنجش خصوصیت یا خصوصیاتی نظیر هوش، خلاقیت، استعداد یا علایق کاربرد دارد. در ادامه بیشتر با آزمون های روانشناختی، خصوصیات فنی آزمون های روانشناختی، انواع آزمون های روانشناختی و کاربرد آزمون روانشناختی و نیز بهترین کلینیک آزمون های رواشناختی آشنا خواهیم شد:
آزمون روانشناختی چیست؟
آزمون های روانشناختی را می توان مجموعه ای از آیتم ها دانست که به کمک آن ها ویژگی های مرتبط با رفتار در انسان ها مورد بررسی قرار خواهد گرفت. رفتار انسان ها دارای انواع مختلفی است و نمی توان آن را یک چیز کلی دانست.
به دسته ای از رفتار انسان ها که قابل مشاهده است رفتار آشکار می گویند. برخی از تست های روانشناختی به سنجش میزان انجام رفتار آشکار در افراد خواهند پرداخت. برخی از تست های روانشناسی نیز جهت سنجش میزان تلاش فرد برای رفتار آشکار در گذشته کاربرد دارند.
دسته دیگری از رفتارهای انسان ها رفتار نهان نام دارند. این نوع رفتارها همان طور که از نام آن ها پیداست در درون افراد و به صورت پنهان اتفاق می افتد. از بین رفتارهای نهان می توان به احساسات و افکار اشاره نمود. برخی از آزمون های روانی به منظور سنجش این نوع رفتارها به کار برده می شوند.
دسته دیگری از آزمون های روانشناختی نیز جهت پیش بینی رفتار آینده نظیر موفقیت های تحصیلی به کار برده می شوند.
از آزمون های روانشناختی همچنین به منظور بررسی مشکلات روانشناختی در افراد استفاده می شود. این آزمون ها بیشتر توسط روانشناسان به کار برده می شوند تا مشخص شود فرد دارای نشانه هایی از یک بیماری است یا خیر.
همچنین آزمون روانشناختی می تواند به نوعی توصیف کننده مشکلات عمومی روانی فردی باشد و با استفاده از آزمون های روانی مختلف می توان به خوبی به درک صحیحی از رفتار یک فرد دست پیدا کرد. در واقع آزمون های روانشناختی را می توان اولین و مهم ترین گام جهت در پیش گرفتن یک روش درمانی مناسب دانست.
برخی از خصوصیات فنی آزمون های روانشناختی
نیاز است که پیش از اقدام به استفاده از هر یک از آزمون های روانشناختی در ابتدا ویژگی ها و اصول روانسنجی آزمون مورد نظر بررسی شود. دو ویژگی مهم در هر آزمون روانشناختی، پایایی و اعتبار است.
پایایی یعنی این که آزمون در بازه زمانی متفاوت برای گروهی از افراد نتیجه ثابتی را به همراه داشته باشد و به نوعی در گروه های جمعیتی مختلف آزمون ها نتایج شبیه به هم داشته باشند. اعتبار نیز در واقع به بخش فنی آزمون بر می گردد و به نوعی آزمون باید موفق به بررسی آن چه که مد نظر است شود.
البته گفتنی است که هر آزمون روانشناختی باید در جهت صحیح و اصولی به کار برده شود در غیر این صورت نمی توان انتظار داشت به بهبود فرد کمکی کنند. واقعیت آن است که هنوز بسیاری از افراد به درک صحیحی از نحوه استفاده از آزمون های روانی نرسیده اند.
دسته بندی های آزمون های روانشناختی
به صورت های متفاوتی می توان آزمون های روانشناختی را دسته بندی نمود. به طور معمول دسته بندی آزمون های روانشناختی براساس موارد زیر انجام می شود:
- اندازه گیرنده
- نوع محرک مورد ارزیابی
- نحوه ارزیابی
- رویکرد تهیه
- جامعه هدف آزمون
- هدف آزمون
- نوع اجرا
- محتوای سنجش
- از نظر اندازه گیرنده می توان آزمون های روانشناختی را به دو بخش خود گزارش دهی (فاعلی/ذهنی) و ارزیابی ارزیابان (عینی) تقسیم کرد.
- از نظر نوع محرک مورد سنجش، آزمون های روانشناختی آزمون های زیستی/فیزیولوژیک، عصب-روانشناختی، عملکردی، نحوه تفکر و رفتاری را شامل می شوند.
- آزمون های روانی از لحاظ شیوه سنجش در دو دسته مستقیم و غیرمستقیم انجام می شوند.
- در دسته بندی نوع سنجش می توان آزمون های روانشناختی را در دسته های عینی، فرافکن و بینابینی داشت.
- رویکرد تهیه آزمون باعث می شود آزمون های روانشناختی به دو دسته نظری و روش تجربی تقسیم شوند.
- به لحاظ جامعه هدف آزمون ها در دو نوع سلامت و بالینی می باشند.
- در دسته بندی آزمون های روانشناختی از نظر هدف، می توان آزمون های پیماشی، آزمون های تشخیصی و آزمون های غربالگری را نام برد.
- از نظر نوع اجرا، آزمون های روانی را می توان به انواع گروهی، فردی و تلفیقی دسته بندی کرد.
- از لحاظ آن چه که آزمون آن را مورد ارزیابی قرار می دهد نیز برخی از آزمون ها پیشرفت فرد از نظر مهارت فردی، ژنتیک و اکتسابی را مورد بررسی قرار داده و برخی دیگر به سنجش استعدادها و میزان پتانسیل فرد به منظور آموختن و پیشرفت خواهند پرداخت.
کاربرد آزمون های روانشناختی
با استفاده از آزمون های روانشناختی می توان بهترین روش درمانی را برای بهبود بیمار به کار برد.
گاهی ممکن است از آزمون های روانی به صورت غیررسمی در ابتدای مصاحبه اولیه جلسات روانی درمانی استفاده شود. برخی مواقع نیز ارزیابی ها به شکل مصاحبه های ساختار یافته به منظور تشخیص هایی در عملکرد روحی فرد کاربرد دارند.
در مورد دوم به طور معمول از تست های روانشناختی استفاده می شود و می توان آن را قسمتی از یک ارزیابی روانشناختی جامع به شمار آورد. این که یک آزمون روانشناختی چه مدت طول بکشد کاملاً به نوع مشکل فرد و نیز دلیل این ارزیابی بستگی دارد. گاهی چند ساعت و گاهی تا چند روز ادامه خواهد داشت.
به طور معمول روانشناسان به منظور تشخیص شواهد مشکل روانی خاص در یک فرد از روش های گوناگون آزمون های کلامی بهره می گیرند. با شناسایی مشکلات روانشناختی راحت تر امکان ارائه برنامه های درمانی مناسب برای روانشناسان وجود خواهد داشت.
البته گاهی نیز ممکن است بسته به نوع مشکل، این ارزیابی حتی در طی روان درمانی نیز ادامه دار شود. در واقع احتمال داشته روانشناسان دوباره نیاز به ارزیابی مشکلات، علائم بیماری و میزان پیشرفت روان درمانی پیدا کنند تا دوباره بسته به اوضاع برنامه های روانی تغییر داده شوند.
در طی ارزیابی روانشناختی، روانشناس در نقش یک کارآگاه دقیق ظاهر می شود. او بسته به اطلاعات حاصله با ایجاد فرضیه های گوناگون و تست هر یک از این فرضیه ها با استفاده از پرسش هایی ساختاری، اطلاعات تاریخچه پزشکی و اجتماعی فرد و نیز اطلاعات اضافی به دست آمده، به سرنخ هایی می رسد.
چرا که به کمک هر فرضیه می توان دلیل عملکرد روانی فعلی فرد را تشخیص داد. و سرانجام روانشناس موفق به تشخیص بالینی شده و یک روش درمانی مناسب را انتخاب می کند.
تست های روانشناسی توسط چه افرادی استفاده می شوند؟
علم روانشناسی در زمینه رفتار و شخصیت انسان تحقیقات گسترده ای دارد و یکی از نتایج این تحقیقات روش های مختلف برای تشخیص مشکلات افراد است. این روزها به منظور ارزیابی هر چه دقیق تر ابعاد مختلف عملکرد روانشناختی و شاخصه های شخصیتی فرد، مقیاس های ارزیابی روانشناختی مختلفی وجود دارند.
آزمون های روانشناسی بایستی توسط روانشناسان مورد استفاده قرار گیرند. چرا که این افراد در این زمینه به خوبی برای مدیریت، تفسیر و ارزیابی آزموش های روانشناسی مورد آموزش قرار گرفته اند. لذا آزمون های روانشناختی حتماً باید زیر نظر روانشناسی حرفه ای و در محیطی درمانی یا تشخیصی و با مجوز رسمی انجام شود.
موارد استفاده از آزمون های روانشناختی
آزمون های روانشناسی همان طور که گفتیم استفاده های زیادی برای بهبود روند درمانی افراد دارند. و همچنین به کمک آن ها می توان بهتر شخصیت افراد را درک کرد. در ادامه بیشتر با موارد استفاده از آزمون های روانشناختی آشنا خواهیم شد:
1. سنجش توانایی ذهنی یا همان آی کیو (IQ)
IQ همان طور که می دانید در بین عموم مردم به معنای مقیاسی به منظور سنجش توانمندی های ذهنی افراد در شرایط سنی برابر است. و از آن با عنوان توانایی هوشی یا ضریب هوشی نیز یاد می شود. برای آن که مشخص شود فرد دارای چه میزان بهره هوشی است نیاز می باشد که از او تست های مختلفی گرفته شود و به این شکل بتوان به قابلیت های گوناگون ذهنی او پی برد.
در واقع به کمک هر آزمون بخشی از ویژگی های مغزی فرد مد نظر قرار داده می شود و در نهایت با استفاده از تست های انجام شده و با در نظر گیری سن فرد، میزان بهره هوشی او مشخص خواهد شد. نمره IQ به منظور مقیاس، به شکل نمره ای استاندارد نشان داده می شود.
اما لازم به ذکر است که بیشتر مردم از این موضوع بی اطلاع هستند که نمره IQ در واقع مقیاسی تطبیقی برای هوش می باشد. و نمی توان بدون توجه به این که چه آزمونی برای کسب امتیاز به کار برده شده آن را معتبر دانست.
در بین آزمون های روانی جهت تشخیص میزان IQ یا ضریب هوشی می توان مقیاس های وکسلر، اسلونسون و اسنتفورد باین را معروف ترین آزمون ها به شمار آورد. با این وجود تست های توانایی ذهنی دیگری نیز در این زمینه به کار برده می شوند که بسیار کاربردی هستند.
2. سنجش عملکرد حافظه
اکثر آزمون های سنجش هوش، به عنوان بخشی از هوش، حافظه را مورد بررسی قرار می دهند. حال آن که قدرت حافظه، مستقل از توانایی های ذهنی قابل مقایسه می باشد. این روزها آزمون های روانشناختی بسیاری به منظور بررسی مشکلات حافظه و نیز تشخیص نوع حافظه به کار برده می شوند.
3. تشخیص صفات شخصیتی
روانشناسان توانسته اند در افراد به ویژگی های شخصیتی مختلفی دست پیدا کنند. که البته در هر فرد ممکن است تنها چند مورد از این ویژگی ها وجود داشته باشد. برای همین افراد از نظر شخصیتی با هم متفاوت هستند.
روانشناسان به منظور توصیف این تفاوت های شخصیتی میان افراد طبیعی از آزمون های روانشناسی مختلفی استفاده می کنند. در این بین با استفاده از برخی از آزمون های روانی نیز می توان الگوهای غیرطبیعی افراد را تشخیص داد.
به کمک برخی از آزمون ها نیز این امکان وجود داشته تا به وجود اختلالات شخصیتی خاصی در فرد پی برد.
4. تشخیص مشکلات روانشناختی آسیب شناسی
به کمک برخی از تست های روانشناختی می توان مشکلات روانشناختی جدی را در افراد تشخیص داد. از این تست ها در زمینه مجازات های جنایی، تصمیم گیری در زمینه نگهداری از کودک، کنترل اسلحه و انتخاب نیروهای امنیتی استفاده می شود. این آزمون ها جهت تشخیص افسردگی، پارانویا، انحراف روانی، اضطراب، اسکیزوفرنی، اختلالات شخصیت و دیگر شرایط بالینی نیز کاربردی می باشند.
5. مشکلات ناشی از استرس زندگی
با استفاده از آزمون های روانی به خوبی می توان اثرات استرس را در موقعیتی های مختلف بر روی افراد مورد بررسی قرار داد. با تشخیص این اثرات بهتر می توان به افراد در حل مشکل و بحران مورد نظر کمک کرد.
6. مشکلات مربوط به نورپسیکولوژی
با استفاده از آزمون های روانشناختی امکان تشخیص میزان آسیب مغزی نیز برای روانشناسان وجود خواهد داشت. در واقع روانشناسان قادر هستند از طریق سنجش نقص های رفتاری و تغییرات شخصیتی تشخیص دهند یک ضربه تا چه اندازه به مغز آسیب رسانده است.
به کمک این آزمایشات می توان در زمینه میزان آسیب دیدگی مغز به اطلاعات بسیار مهمی دست پیدا کرد. از این رو می توان با استفاده از آن ها به درمان و بهبود آسیب های مغزی فرد کمک کرد.
7. تعارضات ارتباطی
به طور معمول عواملی نظیر رقابت سبک های شخصیت، ارزش ها و نگرش های متفاوت، تعارضات ارتباطی را به وجود می آورند. آزمون هایی وجود دارد که روانشناسان برای زوج ها در نظر خواهند گرفت.
به کمک این آزمون ها امکان برجسته سازی زمینه های بالقوه مشکل در رابطه میان یک زوج فراهم خواهد شد. از این رو زوج ها راحت تر می توانند با بهره گیری از این نوع از آزمون های روانشناختی مشکلات میان خود را برطرف کنند.
8. تشخیص عوامل پرخطر برای کودکان
به طور معمول از روانشناسان پیش بینی خطر سوء رفتار با کودک در خانواده ای با سابقه سوء رفتار با کودک خواسته می شود. برای کاهش همه گیر شدن سوء رفتارهای پی در پی با کودک و نیز سنجش پیشرفت در درمان روانشناختی سوء رفتار با آن ها نیاز است عوامل خطر تشخیص داده شده و آزمایش های مناسبی انجام شوند.
با این کار کودک در امنیت بیشتری قرار خواهد گرفت و افرادی که دارای رفتار نامناسبی با کودکان هستند بهتر درمان خواهند شد.
ویژگی های بهترین مرکز جهت انجام آزمون های روانشناختی
همان طور که قبلاً گفتیم برای آن که از تست های روانشناختی نتایج مطلوبی حاصل شود و در واقع بتوان به نتایج حاصله اعتماد کرد نیاز است که این آزمون ها زیر نظر یک روانشناس حرفه ای و در یک مرکز حرفه ای و معتبر انجام شود.
برای همین بسیار مهم است که در انتخاب بهترین مرکز آزمون های روانشناختی دقت شود و حتماً مرکزی قابل اعتماد را برای این کار انتخاب کرد. اما به نظر شما یک مرکز انجام آزمون های روانی باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟ در واقع چه ویژگی هایی باعث می شود که بتوان راحت به آن اعتماد کرد؟ در ادامه با هم این ویژگی ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد:
1. دارای محیطی مجهز و حرفه ای
نیاز است که برای ارائه خدمات حرفه ای کلینیک مورد نظر خود از تجهیزات و محیط حرفه ای برخوردار باشد. هر چه محیط درمانی مورد نظر مجهزتر باشد بی شک خدمات بهتر و تخصصی تری را دریافت خواهید نمود.
دریافت خدماتی کامل و جامع نیازمند مراجعه به یک کلینیک تخصصی و حرفه ای است.
2. برخورداری از کادری بااخلاق و حرفه ای
برای آن که بتوانید در کلینیک مورد نظر احساس راحتی بیشتری داشته باشید و بتوانید روند حل مشکل خود و یا پروسه درمان را با خیالی آسوده در پیش بگیرید نیاز است که مرکز آزمون های روانشناختی انتخابی، از کادری بااخلاق و حرفه ای برخوردار باشد.
در صورتی که در کلینیک مورد نظر افرادی بااخلاق و خوش برخورد حضور داشته باشند بی شک شما احساس بهتری داشته و راحت تر می توانید سوالات خود را پرسیده و خود را برای پروسه درمان و آزمون های روانشناختی آماده کنید.
3. بهره مندی از روانشناسانی متخصص
حتماً نیاز است که مرکز آزمون های روانشناختی مورد نظر از روانشناسانی حرفه ای و مجرب برخوردار باشد. حضور روانشناسانی متخصص در این مرکز مورد نظر باعث می شود از طریق آزمون های روانشناختی به نتایج بسیار بهتری دست پیدا کرد.
همچنین در نهایت روانشناس مورد نظر از طریق نتایجی که با آزمون های روانشناختی کسب کرده راه درمان بهتری را برای شما انتخاب خواهد نمود.
4. طرف قرارداد با بیمه های مختلف
طبیعی است که انتخاب یک مرکز آزمون های روانشناختی که با بیمه های مختلفی قرارداد دارد گزینه بهتری است. چرا که شما راحت تر می توانید از پس هزینه های درمانی برآمده و بیشتر تمرکز خود را روی حل مشکل خود بگذارید.
5. دارای مجوزهای قانونی در زمینه های کاری خود
یکی دیگر از مهم ترین ویژگی هایی که باید یک مرکز آزمون های روانشناختی از آن برخوردار باشد برخورداری از مجوزهای قانونی است. مطمئن شوید که مرکز مورد نظر دارای مجوزهای قانونی است و تحت نظر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به فعالیت مشغول است.
کلینیک رها بهترین مرکز آزمون های روانشناختی
بی شک یکی از بهترین و حرفه ای ترین مراکز جهت انجام تست های روانشناختی کلینیک فوق تخصصی مغز ، اعصاب و روان است. کلینیک رها تمامی ویژگی هایی که شما از یک مرکز حرفه ای و تخصصی انتظار دارید را داراست و از تمامی ویژگی های ذکر شده برخوردار است. در ادامه بیشتر با دلایل انتخاب کلینیک رها به عنوان بهترین مرکز انجام آزمون های روانی آشنا خواهیم شد:
1. طرف قرارداد با بیش از 20 بیمه در ایران
کلینیک رها با بالغ بر 20 بیمه طرف قرارداد است. از این رو تقریباً شما با هر بیمه ای قادر به برخورداری از خدمات این کلینیک خواهید بود. از بین بیمه های طرف قرارداد با کلینیک تخصصی مغز، اعصاب و روان رها می توان به بیمه های زیر اشاره کرد:
- بیمه درمانی نیروهای مسلح
- بیمه آسیا
- بیمه ایران
- بیمه دانا
- بیمه البرز
- بیمه پارسیان
- بیمه رازی
- بیمه آتیه سازان حافظ
- بیمه کارآفرین
- بیمه کمک رسان ایران
- بیمه ما
- بیمه کوثر
- بیمه ملت
- بیمه سامان
- بیمه سینا
- بیمه بانک صادرات
- بیمه بانک سامان
- بیمه بانک سپه
- بیمه بانک تجارت
- بیمه بانک کشاورزی
- بیمه بانک پاسارگاد
- بیمه بانک مرکزی ایران
- بیمه بانک سامان
- بیمه بانک پارسیان
2. دارای کلینیکی تخصصی و وسیع
کلینیک تخصصی رها دارای یک مجموعه بزرگ از کلینیک های اعصاب و روان مختلف است. این موضوع باعث می شود که شما به راحتی در صورت نیاز از خدمات کلینیک های مختلف به صورت یک جا برخوردار باشید و برای هر بخش از درمان خود، نیازی به مراجعه به کلینیک های مختلفی نداشته باشید.
از بین کلینیک های مرکز تخصصی رها می توان موارد زیر را نام برد:
- کلینیک جراحی مغز و اعصاب وستون فقرات
- کلینیک داخلی مغز و اعصاب
- کلینیک روانپزشکی
- کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی
- کلینیک فیزیوتراپی
- کلینیک اختلالات خواب
- کلینیک سلامت جنسی
- کلینیک گفتار درمانی
- کلینیک روانشناسی و مشاوره خانواده
- کلینیک نوار مغزی
- کلینیک نوار عصب و عضله
در واقع کلینیک رها یکی از کامل ترین و مجهزترین کلینیک های اعصاب و روان به شمار می رود.
3. نوبت دهی سریع و به موقع
یکی دیگر از ویژگی هایی که کلینیک رها را به یک مرکز حرفه ای در زمینه انجام آزمون های روانشناختی تبدیل کرده است پاسخگویی سریع به مشتریان است. شما عزیزان این امکان را داشته تا به صورت تلفنی یا از طریق شبکه های اجتماعی از روندکاری این کلینیک اطلاع پیدا نمایید.
و همچنین در مراجعه حضوری نیز در سریع ترین زمان ممکن و بدون معطلی قادر به گرفتن نوبت هستید.
حرف آخر
همان طور که در این مطلب به آن اشاره شد آزمون های روانشناختی یکی از بهترین راه ها برای حل بسیاری از مشکلات نظیر افسردگی، اضطراب و.. هستند. همچنین نتایج این آزمون ها به روند بسیاری از روش های درمانی افراد کمک خواهد نمود.
شما عزیزان این امکان را داشته تا در کلینیک رها به بهترین و حرفه ای ترین شکل از خدمات آزمون های روانشناختی، زیر نظر بهترین روانشناسان و در محیطی کاملاً حرفه ای و تخصصی برخوردار شوید.
