سرگیجه یا vertigo به طیفی از احساسات مختلف گفته می شود و در واقع یک بیماری نیست بلکه علامتی از بیماری ها و اختلالات به شمار می رود. اصلی ترین حالت vertigo به گونه ای است که افراد احساس می کنند خود، اطرافیان یا محیط در حال چرخش دورانی است، در صورتی که در واقعیت اینطور نیست.
این اختلال همانند بسیاری از اختلالات و حتی بیماری ها علائم به خصوصی دارد و با توجه به علل و عوامل مختلفی به وجود می آید که در بسیاری موارد این علل، بیماری ها هستند. نکته دیگر در رابطه با این اختلال این است که با توجه به دلیل بروز و علائم آن به انواع مختلفی تقسیم می شود.
چنان که درمان هر یک از آن ها دارای راهکار مخصوص به خود است و بنابراین ابتدا تشخیص دقیق علت و علائم vertigo برای درمان آن بسیار حائز اهمیت است. به همین دلیل برای درمان این اختلال ابتدا باید به طور کامل با آن و بهترین کلینیک برای درمان vertigo آشنا شوید.
سرگیجه چیست؟
این اصطلاح معمولا برای توصیف احساسات گوناگونی مانند احساس ضعف و بی ثباتی کاربرد دارد و در واقع یک اختلال و نشانه از بیماری های دیگر است اما خود به تنهایی بیماری محسوب نمی شود. این اصطلاح به این خاطر انتخاب شده است که شایع ترین احساس آن، گیج رفتن سر است.
این مشکل یکی از رایج ترین اختلالاتی است که باعث می شود بزرگسالان به کلینیک ها و پزشک ه مراجعه کنند. زیرا این اختلال به صورت مکرر یا مداوم، زندگی افراد را بسیار تحت تاثیر قرار می دهد. فردی که دچار این اختلال می شود، احساس می کند محیط اطراف یا خود او به صورت دورانی در حال چرخش هستند. البته این احساس کاذب است و در واقعیت هیچ چیز نمی چرخد.
در بسیاری موارد نیز این احساس باعث می شود فرد تعادل نداشته باشد و دچار بی ثباتی شود. این احساسات در اکثر مواقع با سستی و ضعف نیز همراه است که در برخی موارد ناشی از خستگی، کم آبی بدن یا کاهش قند خون به صورت ناگهانی است. البته گاهی اوقات نیز دلایل جدی تر و مهم تری باعث بروز vertigo می شوند.
علل بروز vertigo
Vertigo یا احساس گیج رفتن سر جز معضلاتی در پزشکی به شمار می رود که در اکثر مواقع علت خاص یا مشخصی ندارد اما در عین حال مشکلات و بیماری های بسیاری باعث بروز آن می شوند. زمانی که افراد برای درمان این اختلال به پزشکان مراجعه می کنند، پزشک در اولین قدم ممکن است این اختلال را به بروز مشکل در گوش داخلی ربط دهد. البته این تنها دلیل بروز علائم و نشانه های سرگیجه نیست و بیماری ها و مشکلات بسیاری از جمله موارد زیر ممکن است با حس گیجی در سر خود را نشان دهند. چنان که این بیماری ها از جمله موارد زیر جز علل بروز این اختلال به شمار می روند:
Vertigo به صورت موضعی حمله ای و در عین حال خوش خیم که اصطلاحا آن را با عنوان BPPV می شناسند.
- لابیرنتیت یا التهاب گوش داخلی به دلیل عفونت؛
- بیماری منیر یا تجمع مایعات در گوش داخلی؛
- نوریت دهلیزی یا التهاب عصب دهلیزی؛
- کلستئاتوم یا رشد غیرسرطانی پوست در قسمت گوش میانی؛
- Perilymphatic fistula یا همان نشت کردن مایع گوش داخلی به قسمت گوش میانی؛
- orthostatic hypotension به معنای افت فشار خون در زمان ایستادن؛
- Ataxia یا احساس ضعف در عضلات؛
- Otosclerosis به معنای رشد استخوان در قسمت گوش میانی به صورت غیرطبیعی؛
- مالتیپل اسکلروزیس یا همان بیماری ام اس؛
- پارکینسون؛
- تومور مغزی؛
- مشکلات قلبی؛
- علل عصبی؛
- سکته مغزی؛
- عفونت گوش؛
- جراحی گوش.
علل سرگیجه تنها به موارد ذکر شده ختم نمی شود و علت های دیگری نیز دارد که ساده تر هستند. از جمله آن ها می توان به سردردهای میگرنی، کم خونی و کمبود ویتامین ب 12 یا ویتامین دی اشاره کرد. همچنین بروز جراحت در سر یا حتی استراحت در رختخواب به صورت طولانی مدت نیز باعث بروز این اختلال می شود.
آشنایی با علائم سرگیجه
این اختلال همانند مشکلات دیگر با علائم به خصوصی ظاهر می شود. چنان که اصلی ترین آن ها، احساس چرخیدن محیط یا خود است اما علائم دیگر عبارت هستند از:
- بی ثباتی و عدم تعادل
- سردرد
- احساس وزوز در گوش
- احساس پری در قسمت گوش
- حالت تهوع و حتی استفراغ
- حرکت چشم به جهت های دیگر به صورت غیرقابل کنترل
- احساس سبکی سر
- حس ضعف
- احساس شناور شدن
- تاری دید
- و بسیاری موارد دیگر.
توجه داشته باشید که هر یک از علائم vertigo نوعی از علائم بروز یک بیماری یا مشکل در بدن به شمار می روند. در واقع چگونگی علائم این اختلال است که علت بروز و نوع آن را مشخص می کند. به همین دلیل شما برای درمان بهتر این مشکل ابتدا باید به خوبی علائم را تشخیص دهید.
سپس برای تشخیص دقیق علت و درمان آن به بهترین کلینیک مانند رها مراجعه کنید. بدین شکل پزشکان متخصص رها در کم ترین زمان بر اساس علائم سرگیجه، علل بروز آن را تشخیص می دهند و با بهترین روش به درمان می پردازند.
انواع vertigo کدام اند؟
Vertigo ها بر اساس نوع علائم، علل بروز، درمان و حتی چگونگی آن ها به انواع مختلفی تقسیم می شوند. چنان که vertigo هایی که تنها باعث سبکی سر می شوند با آن ها که با حالت تهوع یا بی تعادلی و حتی حرکت غیرقابل کنترل چشم همراه هستند، تفاوت دارند.
همچنین اینکه این اختلال بر اثر عفونت گوش رخ دهد یا عوامل دیگر مانند سکته مغزی، تومور مغزی، میگرن وغیره نوع آن متفاوت است. علاوه بر این ها دسته بندی مهم ترین که برای انواع vertigo ها مطرح می شود، بر اساس چگونگی بروز آن ها است.
از این نظر می توان این اختلال را به دو نوع زیر دسته بندی کرد:
- Peripheral vertigo که همان احسان گیجی در سر از نوع محیطی است.
- Central vertigo که نوع مرکزی این اختلال محسوب می شود.
در ادامه برای آشنایی بیشتر شما به معرفی جزئی این دو نوع سرگیجه می پردازیم:
محیطی
Vertigo محیطی دسته ای اصلی از این اختلال محسوب می شود که معمولا ناشی از مشکلات گوش داخلی است. حدودا می توان گفت 80 درصد افرادی که دچار vertigo می شوند، دچار این نوع از آن هستند. در رابطه با چگونگی این نوع اختلال باید بدانید که عملیاتی توسط اندام های ریز داخل گوش داخلی موجب حفظ تعادل و ایستادن صحیح توسط افراد می شود.
به طوری که این اندام ها از طریق سیگنال های عصبی در بدن به مغز پیام ارسال می کنند و به نیروی موقعیت و جاذبه افراد جواب می دهند. بدین شکل فرد می تواند تعادل خود را به خوبی حفظ کند. حال در صورت بروز تغییرات یا مشکل در عملیات این اندام ها در گوش داخلی، ممکن است فرد دچار vertigo شود.
Vertigo هایی که به دلیل التهاب در گوش، بیماری منییر یا آکوستیک نوروما بروز پیدا می کنند، جز این دسته قرار می گیرند. این نوع از Vertigo به صورت دوران چرخشی است. بنابراین اگر با نشانه های سرگیجه های ناشی از موارد ذکر شده مواجه شدید، اختلال شما محیطی است و از روش های درمان مخصوص آن باید برای رفع مشکل شما استفاده شود.
مرکزی
Vertigo های مرکزی دسته ای دیگر از این اختلال هستند که بیشتر تحت تاثیر مشکلاتی که در سیستم عصبی مرکزی رخ می دهد، بروز پیدا می کنند. بر اساس تحقیقات انجام شده می توان گفت حدود 20 درصد از افرادی که دچار Vertigo می شوند، اختلال آن ها از نوع مرکزی است.
نوع مرکزی این اختلال در مناطق خاصی از مغز مشکل ایجاد می کند که عبارت هستند از:
- مخچه
- و ساقه مغز.
این نوع از Vertigo معمولا بر اثر عواملی همچون تومورهایی در سیستم عصبی مرکزی یا وستیبولار بروز پیدا می کند. همچنین میلین زدایی و میگرن ممکن است موجب بروز Vertigo از نوع مرکزی شود.
چگونگی تشخیص vertigo
تشخیص سرگیجه و چگونگی آن تنها از عهده پزشکان متخصص در زمینه مغز و اعصاب یا پزشکان گوش، حلق و بینی برمی آید. به طوری که ابتدا پزشک نسبت به معاینه فیزیک شما اقدام می کند و به بررسی علائم می پردازد.
سپس در صورتی که این روش برای تشخیص و درمان کافی نباشد، از تست های مختلفی استفاده می شود. این تست ها عبارت هستند از:
- تست رانش سر: این تست به شکلی است که شما روی یک هدف ثابت تمرکز می کنید و در عین حال پزشک به حرکت دادن سر شما به هر طرف می پردازد.
- تست دیکس- هالپیک: این تست برای بررسی چگونگی حرکت چشم انجام می شود. طی این تست شما روی میز معاینه قرار می گیرید و مدام از حالت نشسته به خوابیده و برعکس تغییر موقعیت می دهید.
- تست رومبرگ: این تست را برای بررسی میزان توانایی شما در حفظ تعادل انجام می دهند. در این تست شما باید بایستید، پاها را کنار یکدیگر و دست های خود را در پهلو بگذارید و چشم های شما نیز باید بسته باشد.
- تست Fukuda-Unterberger: این تست برای بررسی تعادل و گوش داخلی شما و تشخیص چگونگی سرگیجه کاربرد دارد. برای انجام آن باید چشمان خود را ببندید و درجا بزنید. مدت زمان این تست 30 ثانیه است.
- باتری تست دهلیزی: در این روی چشم بیمار عینکی قرار می دهند تا واکنش و حرکات چشم او را کنترل کنند. این تست برای ارزیابی مشکلات و اختلالات گوش داخلی انجام می شود.
علاوه بر این ها بسیاری از پزشکان برای اطمینان از تشخیص و انتخاب بهترین روش درمانی از شما درخواست انجام نوار مغز، سی تی اسکن یا ام آر آی می کنند. با انجام این تست ها، تشخیص اختلال شما دقیق تر خواهد بود.
چه زمانی حتما برای درمان vertigo به پزشک مراجعه کنیم؟
یکی از سوالاتی که هنگام بروز علائم سرگیجه برای بسیاری از افراد پیش می آید، این است که چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟ در این رابطه باید بدانید بیشتر مواقع این اختلال به دلیل ضعف، کم خونی یا زیاد ایستادن و مشکلاتی شایع و از این قبیل ایجاد می شود.
به همین دلیل نشان دهنده مشکلات جدی تر نیست و پس از مدت کوتاهی برطرف می شود. اما در برخی مواقع vertigo ناشی از مشکلات و بیماری هایی جدی است که در صورت مشاهده علائم باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
علائمی که بلافاصله در صورت بروز آن ها باید پزشک را خبر کنید، عبارت هستند از:
- سردرد
- احساس درد در گردن
- احساس درد در قفسه سینه
- حالت تهوع
- استفراغ
- تب شدید
- تاری در بینایی
- مشکل در شنوایی
- اختلال در حرف زدن
- افتادگی دهان
- افتادگی پلک
- بیهوشی
- ضربه به سر
- ضربه مغزی.
در صورت مراجعه به پزشک در این شرایط، متخصصان حرفه ای مانند پزشکان کلینیک رها بهترین شیوه را برای درمان سرگیجه شما پیشنهاد می دهند. چنان که جای هیچ گونه نگرانی برای شما باقی نمی ماند و در کم ترین زمان این اختلال به اتمام می رسد.
روش های درمان vertigo
امروزه شیوه های بسیاری برای درمان این اختلال وجود دارد. هر یک از این روش ها برای درمان نوعی از آن کاربردی هستند. در واقع می توان گفت vertigo با توجه به علائم و عللی که دارد، با شیوه های مختلفی قابل درمان است.
در این رابطه باید بدانید این روش های درمانی کاربردی عبارت شامل موارد زیر می شوند:
- اصلاح تغذیه
- تغییر سبک زندگی
- طب سوزنی
- ورزش درمانی
- کاردرمانی
- دارودرمانی
- استفاده از داروهای گیاهی
- تمرینات توانبخشی دهلیزی
- مانور اپلی
- جراحی.
در ادامه برخی از پرکاربردترین روش ها را به صورت مختصر معرفی می کنیم:
تغییر سبک زندگی
یکی از کارآمدترین روش ها برای درمان vertigo این است که شما سبک زندگی خود را تاحدی تغییر دهید. به عنوان مثال برای برداشتن وسایل بهتر است روی زانو بنشینید تا اینکه خم شوید. همچنین زمانی که در شب می خواهید از جا برخیزید، باید نور کافی در فضا وجود داشته باشد. خوابیدن روی دو بالش نیز از دیگر روش های تغییر سبک زندگی برای بهبود سرگیجه است.
استفاده از داروهای گیاهی
بر اساس تحقیقات انجام شده، می توان گفت برخی از داروهای گیاهی در بهبود این اختلال تاثیر چشمگیری دارند. از جمله این داروها می توان به زردچوبه، ریشه زنجبیل، فلفل قرمز، جینکوبیلوبا وغیره اشاره کرد.
دارودرمانی
یکی از رایج ترین شیوه های درمان این اختلال، استفاده از داروهای شیمیایی است. این روش برای افرادی که دوران سر آن ها به دلیل عفونت باشد، کاربرد بیشتری دارد. به طوری که اکثر پزشکان در این شرایط برای این افراد آنتی بیوتیک تجویز می کنند.
البته داروهای دیگری نیز برای درمان vertigo وجود دارد که عبارت هستند از:
- آنتی هیستامین هایی مانند بتاهیستین و پرومتازین
- ضدتهوع ها مانند متوکلوپرامید و پروکلرپرازین
- بنزودیازپین ها همچون لورازپام یا دیازپام.
دارودرمانی روشی که است که نسبتا زودتر از دیگر شیوه ها باعث بهبودی این اختلال می شود.
توانبخشی دهلیزی
یکی دیگر از شیوه های کاربردی برای بهبود علائم و نشانه های سرگیجه، توانبخشی دهلیزی است. در این روش حواس دیگر شما را تقویت می کنند. بدین شکل علائم vertigo مانند دوران سر بسیار کاهش پیدا می کند. این درمان برای افرادی که اختلال آن ها ناشی از مشکلات گوش داخلی است کاربرد بیشتری دارد.
مانور اپلی
در مانور اپلی از مجاری نیم دایره ای شکل، ذرات کربنات کلسیم به اندام های اتولیت بازمی گردند. بدین شکل احتمال بروز نشانه ها در گوش داخلی کاهش پیدا می کند. این شیوه برای vertigo ناشی از وضعیت خوش خیم یا بی پی پی وی کاربردی است.
با توجه به تنوع روش های درمانی برای این اختلال بهتر است برای درمان خود به کلینیکی مراجعه کنید که پزشکان متخصص آن بهترین شیوه را متناسب با نوع مشکل شما انتخاب کنند.
درمان قطعی احساس گیج رفتن سر با کلینیک رها
کلینیک رها یکی از مراکز فوق تخصصی فعال در تهران در زمینه درمان مشکلات مغز، اعصاب و روان است که در زمینه درمان اختلالاتی مانند vertigo بسیار خوب عمل می کند. در کلینیک ما درمان سرگیجه با نوار مغز، سی تی اسکن، ام آر آی یا گاهی اوقات معاینه فیزیک به بهترین شکل انجام می شود.
چرا که در مجموعه ما پزشکانی متخصص و مجرب فعالیت می کنند و با جدیدترین شیوه های درمانی دنیا آشنایی دارند. نکته دیگر اینکه با مراجعه به کلینیک رها، مراحل درمانی شما با قیمتی مناسب انجام می شود.
زیرا مرکز ما به لابراتوار تخصصی مجهز شده است و این در کاهش هزینه درمان احساس گیج رفتن سر شما تاثیر بسیاری دارد. علاوه بر این ها شما با یک تماس با کلینیک ما می توانید نسبت به رزرو نوبت اقدام کنید و در صفوف انتظار زمان زیادی از شما گرفته نشود.
کلام آخر
Vertigo یا احساس گیج رفتن سر، اختلالی است که طیفی از احساسات مختلف را در برمی گیرد و خود به تنهایی، بیماری محسوب نمی شود. در برخی مواقع این اختلال نشان دهنده ابتلای شما به یک مشکل یا بیماری خاص است.
سرگیجه علائم به خصوصی مانند سردرد، حالت تهوع، احساس سبکی سر وغیره و دلایل مختلفی دارد. به طوری که از مشکلات ساده مانند کم خونی و میگرن گرفته تا عفونت گوش و ضربه مغزی ممکن است موجب بروز آن شوند.
با توجه به این موضوع می توان این اختلال را به انواع مختلفی دسته بندی کرد و شما با احساس برخی از علائم آن باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. امروزه از روش های گوناگونی مانند دارودرمانی، طب سوزنی، توانبخشی دهلیزی، مانور اپلی وغیره برای درمان این مشکل استفاده می شود.
اما بهترین روش آن است که پزشکی متخصص در کلینیکی معتبر مانند رها برای شما تجویز کند. در کلینیک رها این اختلال شما در کم ترین زمان، با بهترین شیوه و کم ترین هزینه درمان می شود.
